De wereld wordt geregeerd door en vanuit de belangen van een kosmopolitische elite. Zonder dat er een tegenkracht bestaat die vanuit de belangen van de overige wereldbevolking, de “99%”, tegenspel kan bieden. Een dergelijke wereld-tegenkracht kan niet bestaan gezien de diepe culturele kloven die de wereld doorsnijden. Zelfs in de EU, waar die kloven minimaal zijn, vindt deze elite geen georganiseerde tegenmacht tegenover zich. Het aan het liberale humanisme gekoppelde atomistische individualisme maakt dat men zich niet meer kan en wil organiseren: men ervaart zichzelf als een elementair deeltje, een atoom dat zich geheel op eigen kracht door de maatschappelijke ruimte beweegt tussen alle andere identieke deeltjes. Zou men die gelijkheidswaan loslaten, dan zou duidelijk worden dat de deeltjes krachten op elkaar uitoefenen en dat er zware deeltjes bestaan die veel meer kracht uitoefenen op de lichte dan omgekeerd. Dit is het onderwerp van het eerste deel van “Sociaal Humanisme”

Op basis van deze analyse van het gangbare, dominante humanisme wordt een alternatieve vorm van humanisme ontwikkeld: Sociaal Humanisme. Het onderwerp van het tweede deel. Zo wordt de weg geopend om zich te organiseren, om weer gezamenlijk met anderen een tegenmacht te kunnen vormen. En om werkelijk een individu te worden in plaats van een uitwisselbare consument en werkkracht. Evenals het gangbare, liberale humanisme is het Sociale Humanisme een levensovertuiging. Het blijkt een hele opgave om je deze levensovertuiging eigen te maken. De individualistische eigenwijsheid waarmee wij opgevoed zijn zit behoorlijk in de weg. Bij een levensovertuiging, en zeker een die samenwerking en solidariteit vooropstelt hoort een organisatie. Die zou vorm moeten krijgen in de SoLiDe Beweging de uitgangspunten zijn samengevat in het Solide Manifest.

Dan begint het eigenlijke werk: wat zijn de oorzaken van het falen van onze instituties en wat is daar aan te doen? Het politieke bedrijf is onmachtig met de problemen van deze tijd om te gaan. Van links tot rechts en van de EU tot en met de gemeenteraad. Er zal iets fundamenteel moeten veranderen aan de manier waarop onze rechtsstaat en onze democratie functioneren willen we weer enige grip krijgen op wat er op ons af komt.
Het gaat er niet om wat deze persoon of die partij fout heeft gedaan, maar de vraag waarom dit structureel is. Ideeën dat het zou komen door “de EU”, “Migratie”, “de Euro”, “de banken” of “de Islam” zijn daarvoor niet voldoende. Het gaat om de vraag wat de structuren zijn waardoor de banken kunnen doorgaan met derivaten en bonussen, welke krachten het “vluchtelingen”-beleid van de EU bepalen en welke het functioneren van de media; hoe het kan dat wat heden ten dage doorgaat voor rechtspraak kan voortbestaan. De media en het parlementaire stelsel blijken daarbij zelf onderdeel van het probleem. Voor een oplossing zal ook daar het nodige moeten veranderen. De verkiezingen winnen is niet voldoende. Je kunt nog zo hard op Rutte vloeken, in een ongewijzigd stelsel zal zijn opvolger het niet veel beter kunnen doen. Het lijkt er zo op dat we opgesloten zitten in dit stelsel. Dat er geen uitweg is. In deel drie van Sociaal Humanisme worden de verschillende systemen kritisch geanalyseerd; een poging gedaan vast te stellen waar zij structureel disfunctioneren. Dat disfunctioneren van de maatschappelijke systemen — parlement, regering, rechtspraak, media, economie — maakt een fundamentele aanpak noodzakelijk.

In het vierde en laatste deel worden de contouren van mogelijke transformaties van een aantal systemen geschetst. Het laatste hoofdstuk, Coup Europa is te lezen als een praktisch politieke samenvatting. Een schets hoe een begin gemaakt zou kunnen zijn met het op orde krijgen van onze maatschappelijke systemen.